Sosyal Girişimcilik Nedir? Sosyal Girişimcilik Örnekleri Nelerdir? Girişimcilik

Sosyal girişimcilik son yıllarda trend olmuş bir konudur. Üniversitelerden şirketlere kadar pek çok kurum bu konuda çalışmalar yapmaktadır. Haliyle Sosyal Girişimcilik Nedir sorusu ve Sosyal Girişimcilik Örnekleri en çok aranan terimler arasına girmiş bulunmakta. Bu yazımızda Sosyal Girişimcilik nedir sorusu özelinde sosyal girişimcilik örnekleri, sosyal girişimci kimdir, sosyal girişimci nasıl çalışır gibi sorulara cevap vermeye çalıştık.

Sosyal Girişimcilik Nedir?

Sosyal girişimcilik, sosyal sorunları tanımak ve girişimcilik ilkelerini, süreçlerini ve operasyonlarını kullanarak sosyal bir değişime ulaşmayı hedefleyen bir iş modelidir. Bir diğer ifade ile Sosyal girişimcilik, sosyal meseleler veya çevre üzerinde olumlu bir etki yaratmaya çalışan, kar amacı gütmeyen bir iş modelidir. Her şey, belirli bir sosyal sorunu tam olarak tanımlamak için bir araştırma yapmak ve ardından istenen değişimi elde etmek için bir sosyal girişimi organize etmek, oluşturmak ve yönetmekle ilgilidir. Değişiklik, sosyal bir sorunun tamamen ortadan kaldırılmasını içerebilir veya içermeyebilir. Mevcut koşulların iyileştirilmesine odaklanan ömür boyu sürecek bir süreç te olabilir.

Genel ve yaygın bir iş girişimciliği, yeni bir iş açmak veya mevcut işi çeşitlendirmek için öncülük etmek anlamına gelirken, sosyal girişimcilik esas olarak, kâr veya getiri performansını parasal olarak ölçmeden sosyal sermaye yaratmaya odaklanır. Bu alandaki girişimciler, kar amacı gütmeyen sektörler ve kuruluşlarla ilişkilidir. Ancak bu, kar etme ihtiyacını ortadan kaldırmaz. Sonuçta girişimciler süreci devam ettirmek ve toplumda olumlu bir değişim yaratmak için sermayeye ihtiyaç duyarlar.

Sosyal Girişimcilik Örnekleri Nelerdir?

Sosyal girişimcilik, sosyal sorunların yanı sıra çevre sorunlarına da odaklanmaktadır. Çocuk Hakları vakıfları, atık ürünleri işleme tesisleri ve kadınları güçlendirme vakıfları, sosyal girişimlere birkaç örnektir. Sosyal girişimciler, topluluk etkinlikleri ve faaliyetleri yoluyla fon toplayan kar amacı gütmeyen ve hükümet dışı kuruluşlarla ilişkili kişiler olabilir.

Modern dünyada, topluma çok katkıda bulunan tanınmış birkaç sosyal girişimci var. Grameen Bank’ın kurucusu ve yöneticisi Muhammed Yunus, 2006 yılındaki girişimi için Nobel Barış Ödülü’ne layık görülen çağdaş bir sosyal girişimcidir. Girişim sürekli olarak büyüyor ve toplumun büyük bir kesimine fayda sağlıyor.

Dünyadan Sosyal Girişimcilik Örnekleri

Rang De, kar amacı gütmeyen bir sosyal girişimin başka bir parlak örneğidir. 2008 yılında Ramakrishna ve Smita Ram tarafından kurulan Hindistan’daki kırsal ve kentsel yoksulların yıllık yüzde 2 gibi düşük bir faiz oranıyla mikro kredilere erişebildiği çevrimiçi bir platformdur. Ülkenin her yerinden borç verenler, borç alanlara doğrudan borç verebilir, yatırımları takip edebilir ve çevrimiçi olarak düzenli ödemeler alabilir.

George Vakfı, ulusal düzeyde tanınan bir sosyal girişim örneğidir. Kadınları Güçlendirme Programı, kadınlara eğitim, mesleki eğitim, kooperatifçilik, iş geliştirme ve tasarruf planlaması sağlayarak farkındalık yaratıyor. Bu kuruluşlar, sosyal girişimcilik ilkelerini benimseyerek toplumsal sorunları ele almakta ve toplumda olumlu bir değişim meydana getirmektedir.

Toplumda olumlu bir değişime öncü olmuş başka kuruluşlar da var. Echoing Green, The Canadian Social Entrepreneurship Foundation, Schwab Foundation for Social Entrepreneurship, The Skoll Foundation, NIKA Water Company, Newman’s Own ve Ashoka: Innovators for the Public, toplumsal değişimi getirmeyi ve toplumdaki mevcut koşulları sürekli iyileştirmeyi amaçlayan kuruluşlardır.

Sosyal girişimcilik alanı hızla büyüyor ve çok sayıda gönüllünün ilgisini çekiyor. Artık üniversite kampüslerinde yaygın bir terim haline geldi. Bu ürünün artan popülaritesinin arkasındaki sebep, bireylerin uzun zamandır düşündüklerini yapmalarıdır. Olağanüstü insanlar parlak fikirlerini ortaya koyar ve bu her şeye rağmen toplumda bir değişiklik getirir. Sosyal girişimcilik hızla büyürken ülkemizde de büyümesine devam ediyor ve ilham veren sosyal girişimler de ortaya çıkıyor. İşte ülkemizde dikkat çekmeyi başarmış ilham veren sosyal girişimcilik örnekleri.

Türkiye’den İlham Veren Sosyal Girişimcilik Örnekleri

TOYİ

Toyi, çocukların etraflarındaki her şeyi eşsiz oyuncaklara dönüştürmelerini sağlayan doğa dostu, yaratıcı bir oyun kiti sunmaktadır. Çocukların hayal dünyalarını geliştirmek, problem çözme yeteneklerini ortaya çıkarmak, duygularını ifade edebilmek, üretgen ve özgüvenli bireyler olmalarını sağlamak için oyuncak kitleri tasarlayan bir sosyal girişimci örneğidir.

OTSİMO

Otsimo, eğitimciler ve ailelerle birlikte 50’den fazla oyun geliştirmiş ve farklı dillerde özel eğitim gerektiren çocuklar için ücretsiz bir açık kaynaklı AAC iletişim aracı oluşturmuştur. Hikayeleri birçok çocuğa yardımcı oldu. Otsimo sosyal girişimi, otizm, down sendromu gibi özel durumlara sahip çocuklara ücretsiz eğitsel oyunlar hazırlıyor ve çocukları gelişimlerini takip edebilmek için ebeveynlere kontrol sistemi sunuyor.

ADIM ADIM

Koşuculuk özelinde yüzme, bisiklet, dağcılık gibi  spor aktiviteleri ile ülkemizde sosyal sorumluluk projelerine maddi kaynak ve tanıtım desteği sağlamaktadır. Adım Adım sosyal girişimcilik projesi yardım yapmak isteyen gönüllüleri ve sivil toplum kuruluşlarını bir araya getiriyor, platformlar kuruyor ve onları organize ediyor.

ECORDİNG

Ecording, bireysel ve kurumsal çevre bilincini oluşturmaya yönelik teknolojiler üreten ve insanların gündelik hayatları içerisinde yapa geldikleri aktivitelere çevreye duyarlı çözümler sunmaktadır. “İklim alarm veriyor, farkında mısın?” mottosuyla hareket eden girişim, iklim değişikliği nedeniyle çevresel sorunlar yaşayan kırsal kesimlere, kadınların yaptığı tohum toplarının dronlarla fırlatarak, ulaşılması zor olan bölgeleri ağaçlandırarak hem iklim değişikliği hem de kadın istihdamına katkıda bulunuyor.

E-BURSUM

E-bursum, eğitimde fırsat eşitliğini sağlamak, daha adil ve şeffaf bir burs sistemini inşa etmek için oluşturulan bu sosyal girişim adından da anlaşılacağı gibi Türkiye’de burs veren kurumlar ve burs arayanları bir araya getirmektedir. Yeni adı microfon olan girişim yeni yüzü ve gelişen kurumsal yapısı ile daha güçlü bir görüntü vermektedir.

FAZLA GIDA

Fazla Gıda sosyal girişimi, satılamayan gıdaları, atıl ürünleri topluma, çevreye ve ekonomiye kazandırarak değerlendirmeyi amaçlayan bir platformdur. Girişim; “İklim Eylemi”, “Açlığa Son” ve “Sorumlu Üretim ve Tüketim” gibi küresel amaçları, ana hedefleri haline getirmiştir. Ayrıca girişimi ön plana çıkaran en önemli özellik ise Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı(UNDP) tarafından desteklenen küresel çapta seçilen 9 girişimden birisidir.

EVREKA

Akıllı atık toplama ve şehir temizleme işlemleri için kapsamlı çözüm sunan Evreka, yalnızca Türkiye’de değil, dünya çapında 20 ülkede aktif olarak faaliyetine devam eden bir sosyal girişim haline gelmeyi başardı. “Erişilebilir Temiz Enerji”, “Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı”, “Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar”, ve “Sorumlu Üretim ve Tüketim” amaçlarını ana hedefleri haline getirerek çalışmalarına devam etmektedir.

TEYİT

Teyit, Yaygın bilinen yanlışlardan, sosyal medyanın gündemine oturan şüpheli bilgilere birçok alanda doğrulama yaparak internet kullanıcılarının doğru bilgiye ulaşmasını sağlayan bir sosyal girişim projesidir.

Birincil haber kaynağı olarak interneti kullanan yurttaşların ve sivil toplum örgütlerinin çevrimiçi platformlarda hangi bilginin doğru, hangisinin yanlış olduğunu öğrenmesini sağlıyor. teyit.org eleştirel düşünme alışkanlığını kazandırmayı ve yeni medya okuryazarlığını artırmayı hedefliyor.

GİVİN

Givin, kullanıcıların ‘atıl duran’ eşyalarını satarak sivil toplum kuruluşları için desteğe dönüştürülmesini sağlayan bir sosyal girişimdir.

“Biz maddi yetersizliklerinden dolayı eğitime erişmekte zorlanan çocuklara, gençlere, yanımıza milyonlarca kişiyi daha katabileceğimiz, yenilikçi ve farklı yöntemlerle sürdürülebilir bir şekilde destek olmak için yola çıktık. Evet yeniliği, farklı düşünmeyi ve kalıplaşmış düşünceleri sorgulamayı seviyoruz. Amacımız, bu güzel ülkede ve dünyada daha çok kişinin eşit fırsatlara sahip olmasına destek olmak. Bunu bir sosyal girişim olan Givin ile sivil toplum kuruluşlarına sağladığımız bağışlar ve yarattığımız ilhamla gerçekleştiriyoruz.”

KIZLAR SAHADA

Kızlar Sahada, Kız çocuklarını ve her yaştan kadını futbol yoluyla güçlendirerek toplumsal cinsiyet kalıplarını yıkmayı hedefliyor. Kızlar Sahada sosyal girişimi ‘’Yapamazsın’’ diye kodlanan toplumsal cinsiyet kalıplarını kırmak, kız çocuklarını ve her yaştan kadını futbol yoluyla güçlendirmek için futbol okulları açıyor, turnuvalar düzenliyor ve sosyal gelişim kampları ile eğitim imkanları sunuyor.

SONUÇ

Sosyal girişimcilik giderek artan miktarda yetenek, para ve dikkat çekiyor. Ancak artan popülaritesi ile birlikte bir sosyal girişimcinin tam olarak ne olduğu ve ne yaptığı konusu netlik kazanmış değil. Sosyal girişimcilik nedir başlıklı yazımızda elimizden geldiğince sosyal girişimcilik örnekleri ile bu açığı kapatmaya çalıştık. Sosyal girişimciler yenilikçi, becerikli ve sonuç odaklıdır. Sosyal etkilerini en üst düzeye çıkaran stratejiler geliştirmek için hem iş dünyasında hem de kâr amacı gütmeyen dünyadaki en iyi düşünceyi kullanırlar. Bu girişimci liderler her türlü organizasyonda faaliyet göstermektedir: büyük ve küçük; yeni ve eski; dini ve laik; kar amacı gütmeyen, kar amacı güden ve karışık. Bu örgütler “sosyal sektör”ü oluşturmaktadır.